Cách làm bồn lọc nước

1. PHẠM VI SỬ DỤNG

Cái bồn này có thể dùng để lọc nước máy (thuỷ cục), cũng có thể lọc nước mưa, nước giếng khoan nhiễm phèn đều được.

Hình ảnh bồn nước

Bồn lọc có thể dùng nhiều loại bồn, thậm chí có thể dùng các loại thùng chứa nhỏ cũng được. Nhưng tối thiểu cần có độ cao từ 50 cm. Vì nhỏ gọn nên có thể để được nhiều vị trí. Không "kén" không gian lắp đặt.
Nước sau khi qua hệ thống lọc có thể khử mùi, chất bẩn vi lượng, kim loại nặng, Asen (thạch tín), vi khuẩn, các loại thuốc trừ sâu, trừ cỏ. Có thể dùng để uống trực tiếp (nó có thể xịn xò hơn nước từ các loại máy lọc đắt tiền). Mà như vậy thì có thể dùng ở mọi nơi trên VN. Vì không riêng gì TPHCM và HN, nước máy mọi nơi đều "có vấn đề" do hệ thống sông, hồ đã bị ô nhiễm nặng nề từ hàng trăm thứ thuốc trừ sâu, diệt cỏ, và vấn đề xử lý chúng đang ngoài tầm với của các nhà máy nước vốn được xây dựng chỉ để lọc thô nước sông rồi bơm vào hệ thống đường ống cấp.
Và ngay cả khi có công nghệ để xử lý, đây vẫn là bài toán bất khả thi cho các nhà máy nước, vì sẽ cực kỳ, cực kỳ tốn kém để khử lý hàng trăm thứ ô nhiễm có "phổ" cực rộng bao trùm hầu hết các lãnh vực từ vật lý, hoá học, vi sinh... cho hàng trăm ngàn m3 nước sinh hoạt mỗi ngày.
Do vậy, cái bồn lọc này có lẽ sẽ là "thiết bị" không thể thiếu trong mọi ngôi nhà, là một trong những "chốt chặn" hàng trăm thứ bệnh tật nan y đang rùng rùng kéo tới.

2. VẬT LIỆU LỌC và NGUYÊN LÝ LỌC

Sau khi ngâm cứu để cho dễ tìm và ai làm cũng được, thì có 4 loại vật liệu lọc là: cát thạch anh, cát mangan, than hoạt tính và sỏi.

• Cát thạch anh: lọc thô, có tác dụng lọc các thành phần lơ lửng có kích thước hạt nhỏ không có khả năng kết tủa khi để lắng tự nhiên. Lớp cát thạch anh sẽ tạo ra lớp "màng lọc" hỗ trợ cho quá trình lọc. (Do lọc nước máy (đã qua xử lý thô), và nước mưa cho nên được thiết kế ở mức độ vừa đủ. Nếu dùng cho giếng khoan hoặc các nguồn nước chưa xử lý, cần có thêm 1 bồn lọc thô (chứa cát thạch anh) riêng).
• Cát mangan: có tác dụng khử sắt, mangan, phèn có trong nước. Ngoài ra còn có thể loại bỏ các chất độc hại khác có trong nước như đồng, kẽm, asen, crom, niken…
• Than hoạt tính: có tác dụng:Loại bỏ hiệu quả 60-80 hóa chất trong nước.Loại bỏ toàn bộ 32 chất gây ô nhiễm hữu cơ đã được xác định, bao gồm cả các sản phẩm phụ từ clo. Loại bỏ 14 loại thuốc trừ sâu, 12 loại thuốc diệt cỏ phổ biến nhất. Giảm thiểu hiệu quả 30 hóa chất khác trong nước. Giảm thiểu vừa phải 20 hóa chất khác trong nước.
• Sỏi (kích thước 10-20mm): có tác dụng không để vật liệu lọc rơi vào ống lọc.

4 loại vật liệu thông dụng làm bồn lọc: Sỏi lọc cát than,

* Lưu ý: Các loại vật liệu lọc phải được rửa trước khi dùng.
** Nguyên lý lọc: Theo nguyên lý màng lọc, khử hoá học, và tận dụng lực Vander Vaals để hút các loại hoá chất ô nhiễm.

3. THÙNG CHỨA và PHỤ KIỆN

Tham khảo hình vẽ:
- Thùng chứa: dùng các loại bồn hoặc thùng nhựa có nắp với chiều cao tối thiểu là 50cm. Ưu tiên các loại bồn nước. Không nên dùng các loại thùng (cũ) đựng hoá chất, vì không biết trước đó chúng đã được đựng hoá chất loại gì.

Cách bố trí vật liệu

- Các đoạn ống phi 27, co nối, ốc nhựa nối bồn phi 27, van nhựa, keo dán và băng keo lụa.
* Cần khoan lỗ (phi 6-8) ở đoạn ống nhựa nằm ngang ở đáy bồn (theo hình vẽ) để làm ống lọc. Làm biếng, hoặc các bạn nữ chân yếu tay mềm thì có thể mua "ống lưới lọc" (tại các tiệm bán vật tư nước) để thay cho đoạn lọc (tức là đoạn ống khoan lỗ chi chít ở trên hình á).

4. LẮP ĐẶT

Lắp ráp đoạn ống chữ L trước. Sau đó đổ sỏi dày 10cm sao cho che phủ toàn bộ phần ống lọc (khoan lỗ). Sau đó đổ các loại vật liệu (từ dưới lên) theo thứ tự: than hoạt tính, cát mangan, và cát thạch anh. Nếu kỹ thì giữa các lớp trải thêm 1 lớp vải nilon (hoặc vải không dệt) để thuận lợi cho việc thay thế vật liệu lọc. (Cát mangan cần thay sau 5-7 năm, than hoạt tính sau 10-15 năm).
Các vị trí của ống xả phèn, ống cấp, ống xả tràn... tham khảo hình vẽ. Lưu ý: ống xả phèn cao hơn khoảng 3-5cm so với bề mặt cát thạch anh, để khi xả phèn cát không trôi ra theo nước.
* Các ống xả, cấp, chỉ cần đúng cao độ, còn vị trí thì bố trí sao cho tiện là được, không nhất thiết phải đúng theo hình vẽ.
* Nếu là các bạn nữ, thì có thể nhờ thợ khoan lỗ tại các điểm bán bồn. Còn lại là mua phụ kiện về và ráp thôi. Tụi Kiến Hôi khờ mà cũng ráp được 1 cái ở kho xà bông.

5. TÍNH TOÁN KHỐI LƯỢNG VẬT LIỆU LỌC.

* Vì nhu cầu khác nhau, nên dung tích bồn lọc sẽ khác nhau. Vì thế tác giả tính chung cho các trường hợp:
a. Theo vạch chia trên thùng (hình vẽ) sẽ tính được chiều cao từng loại vật liệu. Lấy chiều cao nhân diện tích đáy là ra thể tích từng loại vật liệu lọc.
(Thí dụ thùng có đường kính 40cm, phần cát thạch anh đo được là 25cm. Thì lấy bán kính* bán kính*3,14* chiều cao = 0,20* 0,20* 3,14* 0,25 = thể tích cát thạch anh.)
b. Bước kế tiếp là lấy thể tích (vừa tính được) nhân tiếp với khối lượng riêng (tỷ trọng), sẽ ra khối lượng cần dùng.
* Tỷ trọng cát mangan = cát thạch anh = 1400 kg/m3.
* Tỷ trọng than hoạt tính = 450-600 kg/m3.
* Tỷ trọng sỏi lọc nuớc (10*20mm) = 1400kg /m3
3/ Sau khi có khối lượng, thì đặt mua trên shopee hoặc các cửa hàng bán vật liệu lọc nước gần khu vực mình sinh sống.

6. VẬN HÀNH VÀ SÚC RỬA HỆ THỐNG

Nối đường ống cấp vào bồn, đợi nước dâng lên qua mặt cát, mở 1/2 van nước đầu ra. Đợi nước trong là có thể dùng được. (Có thể để 1 viên gạch (lát nền) lên mặt cát, sao cho hứng ngay dưới tia nước cấp để cát không bị xói đi).
(Các bồn nên có nắp đạy để đề phòng chuột, gián, côn trùng rơi vào).
Với bồn 500 lít, có thể mở 100% van phi 27. Các loại bồn nhỏ hơn, tuỳ thể tích, có thể điều chỉnh nhỏ hơn nhiều hoặc ít. Theo nguyên lý lọc dùng lực Van der Vaals, thì vật liệu lọc càng "ngâm" lâu trong nước, thì nước càng được xử lý triệt để. Do thời gian ngâm tối thiểu là 3 phút, với các bình lọc nhỏ (tầm 100 lít) thì nên vặn 1/7- 1/10 van phi 27, hoặc 1/5-1/7 van phi 21.
* Với bồn lớn, nên lắp van phao cho hệ thống cấp. Ống xả tràn có thể đấu nối với ống xả phèn để gọn hơn.
* Khoảng 3-6 tháng (nếu bồn lớn thì có thể 1 năm) nên xả phèn 1 lần: Xả nước vào bồn rồi khuấy phèn ở trên cát và xả van xả phèn. Lặp lại vài lần cho sạch phèn ở mặt trên là được. Nếu chưa thấy đóng phèn thì chưa cần xả.
* Có thể xả phèn bằng cách rửa ngược: dùng vòi nước sạch (áp lực cao) đấu nối vào đầu ra của hệ thống, nước sẽ dâng lên theo chiều ngược với khi lọc. Và hệ thống sẽ được rửa trôi bụi bẩn. Nhớ mở van xả phèn kết hợp với việc khuấy đảo cát ở tầng mặt. Rửa đến khi nước trong là được.

7. THỜI GIAN SỬ DỤNG

Nguyên lý và vật liệu lọc giống hệt với máy lọc nước dân dụng, tuy vậy khối lượng vật liệu lọc gấp nhiều lần lõi lọc của máy. Với thể tích bằng cẳng tay trẻ con (~0,7 lít), cần 6 tháng đến 1 năm để thay lõi lọc ở máy lọc; thì với khối lượng vật liệu lọc gấp vài trăm lần - việc hệ thống làm việc 5-10 năm là bình thường, mà còn sạch hơn nhiều lần.
Bên cạnh đó, than hoạt tính có bề mặt tiếp xúc rất "khủng": chỉ 1 gr đã có bề mặt tiếp xúc khoảng 500-1200m2 (chục ký là cỡ ngàn hecta; trăm ký lô than thì có bề mặt lên đến chừng vạn hecta!). Cho nên tăng khối lượng than hoạt tính lên gấp bội không chỉ để kéo dài thời gian sử dụng, mà là để xử lý kỳ hết các loại chất ô nhiễm có mặt trong nước. Đó cũng là thiên về an toàn một cách chủ động mà không có một máy lọc nước thương mại nào có thể làm được.

8. GIÁ THÀNH

Tính cho bồn 500 lít, công suất lọc 3-4.000 lít /ngày.

• Than: 150 lít => 75 kg => 3 bao 25kg *600k = 1,8tr.
• Cát thạch anh: 100 lít => 140kg => 6 bao 25kg* 125k = 0,75tr.
• Cát mangan: 100 lít => 140kg => 6 bao 25kg* 300k = 1,8tr.
• Sỏi: 50 lít => 75kg => 2 bao 50kg * 150k = 0,3tr
• Tổng vật liệu lọc: 4,65tr
• Thùng chứa/ phụ kiện: Thùng 500 lít =1,2tr, Ống nước + van + linh tinh = 0,2tr

Tổng thiết bị: 1,4tr
* TỔNG GIÁ: 4,65+ 1,4 = 6,05 (triệu).

9. VÀI KINH NGHIỆM

* Giá thành ở trên dùng cho thùng 500 lít. Có thể dùng loại 200-300 lít sẽ tiết kiệm khá nhiều tiền vật liệu lọc. Với loại này, có thể 1 ngày lọc đến 1-2 m3 nước trong vòng 5-10 năm mới cần thay vật liệu lọc. Theo tiêu chuẩn dùng nước (cho hộ gia đình) là 250 lít/ ngày/ người, thì đủ cho từ 4-8 người. Nếu dùng ít hơn, sẽ lâu thay vật liệu lọc hơn.
Còn chỉ dùng cho ăn, uống thì chỉ cần thùng lọc 50 lít là đủ cho cả gia đình trong 5-7 năm.
* Chúc bà con làm thành công.